8 stycznia 2003 nepalski Urzšd Imigracyjny skazał na trzy lata więzienia troje Tybetańczyków – w tym dwoje młodocianych – którzy próbowali przedostać się przez terytorium tego kraju do Indii. Piętnastoletniš Janglhę Co osadzono na oddziale kobiecym Więzienia Centralnego, a Samdup (15 lat) i Taszi (30) odbywajš kary w Dili Bazaar.

Wszyscy skazani pochodzš z Amdo Labrang w Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Kanlho (chiń. Gannan) prowincji Gansu. Aresztowano ich 13 grudnia 2002 w Boudha, “tybetańskiej” dzielnicy Katmandu. Po trzech dniach, które spędzili w lokalnym komisariacie, zostali przeniesieni do aresztu Urzędu Imigracyjnego. 17 grudnia, po wszczęciu oficjalnego dochodzenia, przewieziono ich do więzienia. 8 stycznia 2003 wrócili do Urzędu Imigracyjnego, który wymierzył im grzywnę w wysokoœci 29.083,52 rupii (372 USD). W rozprawie nie uczestniczył tłumacz. W sentencji wyroku napisano, że “jeœli skazani nie zapłacš całej kwoty, zostanš osadzeni na trzy lata w więzieniu za nielegalny pobyt na terytorium Nepalu i nieuiszczenie opłaty wizowej”.

“Jesteœmy zdumieni tymi karami, które wymierzono wkrótce po naszych rozmowach z nepalskimi urzędnikami – mówi Mary Beth Markey, dyrektor ICT. – Pekin wywiera na Nepal ogromnš presję, niemniej Stany Zjednoczone dały do zrozumienia władzom tego kraju, że zależy im na bezpiecznym tranzycie uciekinierów z Tybetu. Mamy nadzieję, że Katmandu wróci do wczeœniejszej polityki, która opierała się na dżentelmeńskiej umowie z biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. UchodŸców (UNHCR)”.

Merkey i Kelly Currie z ICT należały do delegacji Kongresu USA, która w grudniu prowadziła rozmowy z nepalskimi urzędnikami, odpowiedzialnymi za sprawy tybetańskich uchodŸców.

W 1989 roku UNHCR zawarł nieformalnš, “dżentelmeńskš” umowę z Katmandu, na mocy której władze Nepalu zezwalały na tranzyt uciekinierów z Tybetu do Indii. Dyrektor generalny Urzędu Imigracyjnego Subarna Lal Shrestha poinformował jednak przedstawicieli ICT, że “żadnej umowy nie ma”. Pytany, dlaczego trójki uciekinierów nie przekazano, jak zwykle, pracownikom UNHCR, oœwiadczył, że “przegapiono odpowiedni moment, w zwišzku z czym zastosowaliœmy obowišzujšce przepisy”.

W nepalskich więzieniach przebywa obecnie 13 Tybetańczyków, skazanych za nielegalny pobyt w tym kraju. Pozostali odbywajš kary od trzech do dziesięciu lat więzienia (grzywny od 1.600 do 2.700 USD). Nepalczycy, którzy popierajš sprawę Tybetu, sš zdania, że zapłacenie owych kar mogłoby wywołać falę kolejnych aresztowań, i uważajš, iż należy szukać rozwišzań politycznych. ICT wzywa rzšdy Stanów Zjednoczonych i innych państw, posiadajšcych przedstawicielstwa w Nepalu, do zabiegania o wypracowanie porozumienia między UNHCR i Katmandu, które zapobiegnie kolejnym aresztowaniom i rozładuje napięcie między Nepalczykami i Tybetańczykami, widzšcymi w tych doraŸnych postępowaniach i wysokich grzywnach “szantaż” i “wymuszenie”.