Na poczštku roku TIN opublikował raport o tybetańskich więŸniach politycznych. Jego najważniejsza konkluzja dotyczyła zmiennych trendów – w prowincjach Sichuan i Gansu liczba znanych więŸniów politycznych wyraŸnie spadała, podczas gdy w Sichuanie rosła od 1999 roku. Katalizatorem wydarzeń w Sichuanie było uwięzienie szanowanych przywódców religijnych: Tenzina Delka Rinpocze, którego w grudniu 2002 roku skazano na karę œmierci w zawieszeniu na dwa lata za spisek w celu „wywoływania wybuchów”, oraz Gesze Sonama Phuncoga, którego pięcioletni wyrok za „podżeganie do separatyzmu” kończy się w paŸdzierniku. Liczba więŸniów politycznych w TRA zmniejszała się, ponieważ więcej skazanych kończyło odbywać kary niż trafiało do zakładów karnych. Z danych TIN wynikało jednak, że fala aresztowań w Sichuanie „zrównoważyła” spadek liczby więŸniów w pozostałych prowincjach.

Z nowych informacji TIN wynika, że w prowincji Qinghai jest obecnie czterech znanych więŸniów politycznych, a w Gansu żadnego. Dane te – choć oczywiœcie mogš nie być pełne – sš najniższe od 1987-88 roku. W TRA działajš trzy oficjalne więzienia (jianyu): Więzienie TRA (nazywane potocznie Drapczi lub, wczeœniej, Więzieniem nr 1 TRA), Więzienie Pome (albo Bomi lub Poło) oraz Więzienie Lhaskie (wczeœniej Utritru). Według władz przebywa w nich około 2.500 osadzonych. Większoœć (86 proc.) skazano za przestępstwa przeciwko mieniu. Trzy procent – około 75 osób – ukarano za „zagrażanie bezpieczeństwu państwa” lub „kontrrewolucję”. Większoœć odbywa kary w Więzieniu TRA.

Dane TIN pokrywajš się z grubsza z informacjami oficjalnymi. Wyjštkiem jest prowincja Sichuan, gdzie władze przyznajš się do mniej niż 10 więŸniów – niewielkiej częœci listy uwięzionych lub uznawanych za uwięzionych, którš dysponuje TIN. Poniżej przedstawiamy listę więŸniów, o których informowały władze. Treœć oficjalnych komunikatów opatrzono cudzysłowem. Podawane tu nowe informacje nie były weryfikowane przez niezależne Ÿródła.

Tybetański Region Autonomiczny (TRA)

Dziamphel Dziangczub – pochodzšcy z Tolung Deczen mnich klasztoru Drepung został zatrzymany, oskarżony, osšdzony i skazany wraz z Ngałangiem Phulczungiem i pozostałymi mnichami [z „Grupy Dziesięciu”]. W 1994 roku jego dziewiętnastoletni wyrok zmniejszono o trzy lata, ale TIN dowiedział się o tym dopiero w 2003 roku, gdy Fundacja Dui Hua otrzymała od władz sentencję wyroku, który kończy się 7 kwietnia 2005. „Dziamphel Dziangczub jest w Więzieniu TRA. Zmniejszono mu karę”.

Nima Czedron – była mniszka, żona Bangrima Cultrima Rinpocze (vel Dzigme Tenzin Nima Rinpocze), współzałożycielka Sierocińca Gjaco, zatrzymana wraz z mężem i, najprawdopodobniej, innymi pracownikami tej placówki w sierpniu 1999 roku. Rok póŸniej Poœredni Sšd Ludowy w Lhasie skazał jš na 10 lat więzienia (męża – na 15), zarzucajšc im m.in. szpiegostwo. Oboje trafili do Więzienia TRA. W 2002 roku wyrok Nimy zmniejszono o półtora roku. TIN nie dysponuje informacjami, z których wynikałoby, że zredukowano również karę jej męża. „Karę Nimy Czedron zmniejszono po raz drugi w 2003 roku. Jej obecny wyrok to siedem lat i szeœć miesięcy”.

Ngałang Tensang – pochodzšcy z Tolung Deczen mnich klasztoru Drepung zatrzymany we wrzeœniu 1991 roku za dołšczenie do pokojowej demonstracji politycznej w pobliżu lhaskiej œwištyni Dżokhang. Skazano go na 10 lat i przewieziono do Więzienia TRA. Po protestach z 1998 roku informowano TIN, że jego karę podniesiono o pięć lat za udział w demonstracji, ale nie udało się potwierdzić tych doniesień. Z oficjalnego komentarza – „Ngałang Tensang nie przebywa w Więzieniu TRA” – o ile jest œcisły, może wynikać, że nie podwyższono mu kary, podniesiono jš o mniej niż pięć lat lub przeniesiono go do innego zakładu karnego.

Prowincja Sichuan

Tenzin Delek Rinpocze – pochodzšcy z okręgu Lithang (chiń. Litang) Tybetańskiej Prefektury Autonomicznej Kardze (Ganzi) opat wielu klasztorów, m.in. Dziamjang Czekhorling, jego głównej siedziby w okręgu Njagczu (Yajiang). Zatrzymany w kwietniu 2002 roku wraz z Lobsangiem Dhondupem w zwišzku z seriš zamachów bombowych w TPA Kardze i jednš eksplozjš w Czengdu. Osšdzony na niejawnym procesie w Kangdingu 29 listopada 2002 roku. 2 grudnia skazany na karę œmierci w zawieszeniu na dwa lata za „powodowanie wybuchów” i „podżeganie do separatyzmu”. Lobsang Dhondup, którego oskarżono o odpalanie ładunków, został skazany na karę œmierci. Tenzin Delek odwołał się od wyroku. 26 stycznia 2003 roku Wyższy Sšd Ludowy Prowincji Sichuan utrzymał oba wyroki. Tego samego dnia Lobsang Dhondup został stracony na przedmieœciach Kangdingu. Władze chińskie i media informowały o tej sprawie, do wiadomoœci publicznej nie podano jednak żadnych szczegółów. Urzędnicy twierdzš, że publiczne przedstawienie dowodów wyklucza klauzula „tajemnicy państwowej”. Według władz obaj oskarżeni przyznali się do winy, czemu zaprzecza oœwiadczenie nagrane przez Tenzina Delka i przemycone z więzienia w styczniu 2003 roku. Z oficjalnego komunikatu, który przedstawia Tenzina Delka jako osobę skruszonš, wynika, że kara œmierci może zostać zamieniona na dożywocie lub karę od 15 do 20 lat więzienia. „Okres dwuletniego zawieszenia [wykonania kary] Tenzina Delka biegnie od daty utrzymania w mocy wyroku przez Wyższy Sšd Ludowy, tj. 26 stycznia 2003. Złożył zeznania, przyznał się do winy i uznał swoje zbrodnie. Nauczył się na pamięć regulaminu więziennego i przestrzega go. Zezwala mu się na uprawianie buddyjskich recytacji i czytanie tybetańskich gazet. Ma strażnika, który mówi po tybetańsku, je posiłki przyrzšdzane przez tybetańskiego kucharza i zyskał na wadze. Nagranie, w którym według zachodnich mediów dowodził swojej niewinnoœci, jest fałszerstwem”.

Gesze Sonam Phuncog – mieszkaniec okręgu Kardze TPA Kardze i nauczyciel z klasztoru Dargje zatrzymany w paŸdzierniku 1999 roku. Odbywa karę pięciu lat więzienia, która kończy się w tym roku, w więzieniu Ngaba. Z sentencji wyroku, którš zdobyła ICT i przełożyła Dui Hua, wynika, że skazano go za „podżeganie do separatyzmu” za zorganizowanie ceremonii religijnej bez zezwolenia władz i rekomendowanie zebranym stosowania się do pouczeń Dalajlamy. „Sonam Phuncog jest w więzieniu w prowincji Sichuan”.

Cering Dordże – chłop z okręgu Kardze zatrzymany w paŸdzierniku 2002 roku najprawdopodobniej za udział w rytualnych modłach o długie życie Dalajlamy, które zorganizowano w czasie obchodów Losaru, Nowego Roku kalendarza tybetańskiego (luty). Dalajlama był wtedy chory i nie udzielił cyklu ważnych nauk (Kalaczakry) w Indiach. Z nieoficjalnych doniesień napływajšcych do TIN w 2003 roku wynikało, Cering Dordże odbywa administracyjnš karę trzech lat więzienia. ródła TIN nie wiedziały, gdzie jest osadzony. Władze potwierdzajš, że Cering Dordże został skazany, nie podajš jednak żadnych informacji o trybie i wysokoœci kary ani jego miejscu pobytu. Nieoficjalne Ÿródła utrzymywały, że w zwišzku ze wspomnianš ceremoniš uwięziono wielu innych mieszkańców tej wioski. „Cering Dordże jest w więzieniu w prowincji Sichuan”.

Sangga – pochodzšcy z okręgu Sangczu (Xiahe) TPA Kanlho (Gannan) prowincji Gansu mnich klasztoru Togden w okręgu Ngaba (Aba) Tybetańsko-Qiangskiej Prefektury Autonomicznej Ngaba prowincji Sichuan zatrzymany najprawdopodobniej w lipcu 2001 roku i oskarżony o reprodukowanie i rozprowadzanie zdjęć Dalajlamy. Według TCHRD miesišc póŸniej został skazany na cztery lata więzienia. „Sangga jest w więzieniu w prowincji Sichuan”.

Taszi Nima – mnich klasztoru Gephenling w okręgu Kardze według nieoficjalnych Ÿródeł zatrzymany we wrzeœniu 1998 roku, prawdopodobnie za rozlepianie plakatów popierajšcych decyzję Dalajlamy w sprawie rozpoznania inkarnacji Panczenlamy. Informatorzy TIN twierdzš, że odbywa karę – wysokoœć nieznana – w więzieniu Ngaba. „Taszi Nima jest w więzieniu w prowincji Sichuan”.

Lobsang Tenzin – znany tez jako Butrug, chłop z okręgu Kardze zatrzymany w paŸdzierniku 1990 roku prawdopodobnie za rozlepianie niepodległoœciowych plakatów i zawieszenie tybetańskiej flagi. Według Ÿródeł TIN jest w ciężkim stanie. Jego czternastoletni wyrok powinien skończyć się w tym roku. „Lobsang Tenzin jest w więzieniu w prowincji Sichuan”.

Prowincja Qinghai

Lobsang Dargjal – mnich klasztoru Rabgja w okręgu Maczen (Maqin) TPA Golog (Guoluo) zatrzymany w połowie 2001 roku po powrocie z Indii, skazany na 15 lat więzienia w paŸdzierniku 2001 roku i osadzony w warsztacie elektrowni wodnej na przedmieœciach Silingu (Xining). Niezależne Ÿródła informowały, że zmarł w szpitalu w listopadzie 2002 roku. „Lobsang Dargjal został wysłany do szpitala, gdzie umarł. Przyczynš zgonu mogła być choroba, być może wštroby. Czynnikiem postawienia go przed sšdem i skazania była rola, jakš odegrał w zaplanowaniu ucieczki do Indii znanego lamy Szingsanga Rinpocze”.

Monlam – pochodzšcy z okręgu Czenca (Jianza) TPA Malho (Huangnan) mnich klasztoru Dica w okręgu Bajan (Hualong) prefektury Coszar (Haidong) zatrzymany na poczštku 1997 roku. Poœredni Sšdu Ludowy w Silingu skazał go na trzy lata więzienia za „dzielenie kraju”. W tej samej sprawie skazano również – na rok – Szeraba Gjaco. Na poczštku lat dziewięćdziesištych Monlam przedostał się do Indii. Człowiek, którego spotkał w jednym z biur tybetańskiej administracji na wychodŸstwie, powiedział mu, że powinien wrócić do kraju i założyć organizację niepodległoœciowš. W Qinghai Monlam, wraz z Szerabem Gjaco, „pisał listy, powodujšc waœnie pomiędzy mniejszoœciami i nawołujšc do niepodległoœci Tybetu”. [Brak informacji o Szerabie Gjaco.]

Kalsang Dondrub i Ngałang Dondrub – mnisi klasztoru Dragkar Traldzong w okręgu Cigorthang (Xinghai) TPA Colho (Hainan) zatrzymani w lipcu 2002 i skazani na trzy lata więzienia w styczniu 2003 roku za „próbę podzielenia kraju”. TIN informował, że założyli oni organizację Czol Sum Dendzin Cogpa – w wolnym tłumaczeniu “Prawda Trzech Prowincji”. „Dwaj mnisi założyli grupę o nazwie Towarzystwo Sprawiedliwoœci Trzech Rejonów. Była ona dobrze zorganizowana, miała legitymacje członkowskie i dwunastostronicowy statut. Jej celem było obalenie rzšdów Partii Komunistycznej, wyparcie chińskiego rzšdu z ziem tybetańskich i uzyskanie niepodległoœci”.

Namgjal Cering – z okręgu Rebgong (Tongren) TPA Malho. Studiował medycynę tybetańskš na Akademii Medycznej Qinghai w Silingu. W 1997 roku wszedł w posiadanie wielu zdjęć Genduna Czokji Nimy (chłopca, którego Dalajlama uznał za nowš inkarnację Panczenlamy) i rozprowadzał je na wiele sposobów, m.in. pocztš. Zatrzymano go w maju 1999 roku i rok póŸniej skazano na trzy lata więzienia za „podżeganie i dzielenie kraju”.

Prowincja Gansu

Tenpa Gjalcen – pochodzšcy z Tybetańskiego Okręgu Autonomicznego Pari (Tianzhu) prefektury Wuwei student Instytutu Buddyjskiego Gansu w Sangczu, w TPA Kanlho. Zatrzymany, prawdopodobnie w czerwcu 2000 roku, pod zarzutem „dzielenia kraju”, został zwolniony bez postawienia zarzutów po złożeniu zeznań i napisaniu samokrytyki.

Lobsang Samphel – pochodzšcy z okręgu Sangczu mnich klasztoru Labrang Taszikjil w mieœcie Sangczu. Zatrzymany, prawdopodobnie w maju 2000 roku, pod zarzutem „dzielenia kraju”, został zwolniony bez postawienia zarzutów po złożeniu zeznań i napisaniu samokrytyki.