Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji
TCHRD Update
2 sierpnia 2002
 


Tulku Tenzin Delek w areszcie

Wiarygodne źródła informują, że zatrzymany przed czterema miesiącami Tulku Tenzin Delek (imię świeckie Ah-Nga Taszi) jest przetrzymywany w areszcie śledczym Biura Bezpieczeństwa Publicznego w okręgu Darcedo (chiń. Kangding) Tybetańskiej Prefektury Autonomicznej Karze (chiń. Ganzi) prowincji Sichuan. Nikt nie uzyskał zgody na widzenie, niemniej można mu podawać paczki.

Tulku Tenzin Delek jest jednym z najbardziej szanowanych lamów w Lithangu. Aresztowano go wraz z czterema asystentami nocą 7 kwietnia. Funkcjonariusze BBP podejrzewają ich o współudział w podłożeniu bomby, która 3 kwietnia eksplodowała na głównym placu (Tianfu) Czengdu. W mieście mówi się jednak, że ładunek mogli podłożyć protestujący chińscy robotnicy lub adepci Falun Gong.

Źródła TCPCD utrzymują, że czterej asystenci Tulku – Cultrim Dhargjal, Tamding Cering, Aszer Dhargjal i Dhondup (świecki) przebywają w różnych celach tego samego aresztu. Władze zwolniły dwóch uczniów Tenzina Delka, Damcze Nimę i Taszi Phuncoga, których zatrzymano po aresztowaniu lamy.

Przedstawiciele władz Darcedo oficjalnie potwierdzili uwięzienie Tulku, informując mieszkańców okręgu, że Tenzin Delek zażądał na piśmie procesu. (Kopię tego dokumentu przylepiono na pobliskim moście.) Władze domagają się jednak wpłacenia astronomicznego depozytu w wysokości miliona RMB (118 tys. USD), odbierając w ten sposób zatrzymanym dostęp do sądu. Praktyki tego rodzaju są najlepszym dowodem korupcji i łapownictwa w chińskim systemie sprawiedliwości.

Urzędnicy nie chcieli powiedzieć mieszkańcom, czego miałby dotyczyć ów proces. “Nawet gdyby udało się nam zebrać te pieniądze, nie zmieniłoby to sytuacji Tulku uważa Tybetańczyk z Darcedo. Chcą, żebyśmy stracili dwa razy”.

Niemniej uczniowie Tulku zaczęli zbierać pieniądze na proces w Lithangu i sąsiednich okręgach. Kiedy mieli już połowę niezbędnej kwoty, interweniowało BBP, aresztując trzech kwestujących: Ceringa Dhondupa, Cultrima Dhargjala i Dimę Gjaco. Dwóch ostatnich zwolniono po tygodniu, Cering nadal przebywa w areszcie.

Tybetańczycy z okręgu są przekonani, że Chińczycy próbują wrobić” Tulku w podłożenie bomby. Władze od dawna śledziły każdy krok lamy, który cieszył się ogromnym autorytetem, zabiegał o ochronę tybetańskiej kultury i religii, rozładowywał lokalne konflikty, zakładał szkoły i prowadził dom starców.

Tulku Tenzin Delek, syn Cepaka Dordże i Dolmy Czezom, urodził się w 1950 roku. Siedem lat później wstąpił do klasztoru Lithang, gdzie otrzymał święcenia od Khansura Szakpy. W 1978 roku potajemnie spotkał się z Panczenlamą, informując go o straszliwej sytuacji w Lithangu i prosząc o pomoc w odbudowie zrównanych z ziemią klasztorów. W 1979 roku udzielił szczegółowych informacji na temat zniszczeń pierwszej delegacji, jaką wysłał do Tybetu rząd emigracyjny. W 1982 roku spotkał się z Dalajlamą w Dharamsali; przez sześć lat studiował w klasztorze Drepung Taszi Gomang w południowych Indiach. W 1983 roku Dalajlama uznał go za inkarnację Gesze Adhama Phuncoga i nadał mu imię Tenzin Delek.

Tulku wrócił do Tybetu w 1987 roku. Choć poddawano go bezustannej inwigilacji, prowadził rozległą działalność społeczną w swoim regionie.


[powrót]