Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji
TCHRD Update
5 grudnia 2002
 


Chiny skazują na śmierć dwóch Tybetańczyków



Tenzin Delek Rinpocze
TCPCD uzyskało potwierdzone informacje o egzekucji, która grozi Tulku Tenzinowi Delkowi (znanemu również jako Angag Taszi) i Lobsangowi Dhondupowi. Tybetańskie źródła utrzymują a 3 grudnia potwierdził to Dziennik Ludowy z Sichuanu – że Lobsang Dhondup został skazany na “natychmiastową karę śmierci i dożywotnią utratę praw politycznych”, a Tulku Tenzin Delek – na “karę śmierci z zawieszeniem na dwa lata”. Kodeks karny ChRL gwarantuje skazanym prawo do wniesienia apelacji od wyroku w ciągu dziesięciu dni. Zdecydowana większość odwołań jest jednak nieskuteczna. 

Źródło TCPCD twierdzi, że ich sprawę rozpatrywał Pośredni Sąd Ludowy Tybetańskiej Prefektury Autonomicznej (TPA) Kardze Prowincji Sichuan. Obaj zostali oskarżeni o współudział w podłożeniu bomby, który eksplodowała na głównym placu Czengdu 3 kwietnia, “nielegalne posiadanie broni” oraz “działalność separatystyczną”. 

W trakcie procesu Tulku miał oskarżyć sąd o stawianie sfabrykowanych zarzutów i nieuczciwość oraz krzyknąć: “Niech żyje Jego Świątobliwość Dalajlama”. Funkcjonariusze służby bezpieczeństwa zakneblowali go szmatą i wywlekli do innego pomieszczenia. 

Tulku Tenzin Delek, słynny nauczyciel buddyjski z okręgu Lithang TPA Kardze, został aresztowany nocą 7 kwietnia 2002 roku. Wraz z nim zatrzymano Lobsanga Dhondupa i trzech innych asystentów. Do dnia procesu Tulku więziony był incommunicado. 

W ostatnim czasie władze chińskie zaczęły prześladować przywódców duchowych, którzy mają wpływ na lokalne społeczności tybetańskie. Ten sam mechanizm doprowadził wcześniej do aresztowania Gesze Sonama Phuncoga i Khenpo Dzigme Phuncoga.

Po 11 września rząd Chin zaczął określać działalność polityczną mianem “terroryzmu”. W grudniu 2001 znowelizowano kodeks karny, wprowadzając surowe kary – “od 3-10 lat do 10 lat-dożywocia” – za “organizowanie lub kierowanie organizacją terrorystyczną”. Termin “organizacja terrorystyczna” nie został zdefiniowany, co pozwala na jego szerokie interpretowanie i uznawanie za “terroryzm” nawet pokojowej działalności politycznej.

TCPCD wyraża najwyższe zaniepokojenie losem skazanych i domaga się natychmiastowej interwencji Specjalnego Sprawozdawcy ONZ ds. Pozasądowych, Doraźnych i Arbitralnych Egzekucji oraz rządów i społeczności międzynarodowej.


[powrót]