Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji
TCHRD Update
31 lipca 2003

Przedterminowe zwolnienie mnicha

Wiarygodne źródła TCHRD twierdzą, że 28 lipca 2003 władze chińskie zwolniły Luzi Taszi Phuncoga, który odbywał karę siedmiu lat więzienia w Jakra Phuk. Dwa dni później Taszi miał wrócić do klasztoru Dziamjang Czekhorling w okręgu Njagczu Tybetańskiej Prefektury Autonomicznej Kardze prowincji Sichuan.

Taszi został arbitralnie zatrzymany 17 kwietnia 2002 i przewieziony do aresztu śledczego Biura Bezpieczeństwa Publicznego w Njagczu. Następnego dnia przeniesiono go do więzienia Jakra Phuk. Pod koniec listopada 2002 pośredni sąd ludowy w Kardze skazał go na siedem lat więzienia pod zarzutem “spiskowania” z Tulku Tenzinem Delkiem, słynnym nauczycielem buddyjskimi ze wschodniego Tybetu, skazanym przez ten sam sąd 2 grudnia 2002 na karę śmierci w zawieszeniu na dwa lata za “powodowanie wybuchów”.

W chwili zatrzymania Taszi leczył się na gruźlicę. W więzieniu jego stan znacznie się pogorszył z powodu braku odpowiedniej opieki i leków. Z ostatnich doniesień z Tybetu wynikało, że i on, i Cering Dhondup, sołtys wioski Othok, skazany na pięć lat więzienia i zwolniony przedterminowo 11 lipca, są w stanie krytycznym. Źródła TCHRD twierdzą, że stan Ceringa do tej pory nie uległ żadnej poprawie.

Czterdziestodwuletni Luzi Taszi Phuncog urodził się w wiosce Othok w okręgu Njagczu. W klasztorze był mistrzem dyscypliny i odpowiadał m.in. za organizowanie zbiorowych modłów i innych ceremonii religijnych. W 1993 roku protestował przeciwko karczowaniu lokalnych lasów. Panuje powszechne przekonanie, że Tulku Tenzin Delek naraził się władzom chińskim swoją działalnością społeczną i inicjatywami, których celem była ochrona i propagowanie tybetańskiego dziedzictwa kulturowego. Po aresztowaniu Tulku mieszkańcy regionu zaczęli zbierać podpisy pod petycjami w jego obronie i pieniądze na wynajęcie adwokata. Jednym z inicjatorów tych akcji był Taszi.

W maju 2002 Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. Wolności Religii zasygnalizował rządowi ChRL swoje zaniepokojenie losem Tulku Tenzina Delka i innych zatrzymanych. “20 sierpnia – odpowiedziały władze chińskie – prokuratura przedstawiła akt oskarżenia przeciwko Tenzinowi Delkowi Rinpocze w Pośrednim Sądzie Ludowym Tybetańskiej Prefektury Autonomicznej Ganzi. Zarzuca mu zbrodnię separatystycznego podżegania i powodowanie wybuchów, a Phondupowi (Lobsang Dhondup) separatystyczne podżeganie, powodowanie wybuchów oraz nielegalne posiadanie broni palnej i amunicji. (...) Aszer Dhargje, lat 39, i Cultrim Dhargje, lat 36, [obaj już zwolnieni] zostali skierowani w maju 2002 na rok robót przez prefekturalną komisję reedukacji przez pracę za współdziałanie z Tulku Tenzinem Delkiem Rinpocze w jego separatystycznych działaniach. Tamdin Cering i inni zostali zatrzymani w celu przesłuchania i ukarani za złamanie prawa”.

TCHRD udokumentowało 13 aresztowań w związku ze sprawą Tulku Tenzina Delka. Wszyscy poza samym Tulku i Tamdinem Ceringiem zostali już zwolnieni. Nadal nie wiadomo, co stało się z dwojgiem młodocianych, pozostających pod opieką Tulku. Lobsang Dhondup został stracony. Z raportów, których nie udało się jeszcze potwierdzić, wynika, że władze mogły zatrzymać ponad 80 Tybetańczyków część zwolniono po trzech miesiącach, innych po kilku tygodniach, a niektórzy mają nadal przebywać w aresztach.

TCHRD domaga się natychmiastowego uchylenia wyroków Tulku Tenzina Delka i Tamdina Ceringa. Obu mnichów skazano na podstawie fałszywych oskarżeń, odmawiając im prawa do skutecznej obrony.


[powrót]