Dadon: Mój Dhondup Cering

Mój Dhondupie Ceringu

Lamo otoczony niebiańskimi istotami

Proszę, miej nas w opiece

NN: Akhu Tonpa i chiński patrol

– Akhu, dlaczego chińscy policjanci zawsze chodzą trójkami?

Dzigme Thinle: Listy do ojca na 49. dzień pomiędzy

Kiedy byłem mały, zabierałeś mnie na spacery i, wskazując palcem różne rzeczy, uczyłeś tybetańskich nazw: sosna, wierzba, topola, głaz, słup, motocykl, krowie łajno, kozi bobek, jajko i tak dalej. I następnego dnia od nowa. Zastanawiałem się wtedy, dlaczego chcesz, żebym znał te słowa.

Sangdor: Flaszka (chwiejny w barze karaoke)

Chińska wódka, druga, trzecia,

Trochę pijani, trochę szaleni,

Rozpaleni, wypaleni.

Thahar: Po imprezie

Tort był wieki

Żeby dla wszystkich starczyło

Namkji: Moja historia

Przesłuchiwano mnie przez sześć dni i nocy w małym pomieszczeniu, w którym było potwornie gorąco. Śledczy zmieniali się co kilka godzin, powtarzając pytania: kto nam kazał wyjść na ulicę, z kim o tym rozmawiałyśmy, skąd wzięłyśmy zdjęcia Dalajlamy i czy mamy krewnych za granicą? Policjanci bili i kopali, krzycząc, że jesteśmy opozycją i popełniłyśmy ciężkie przestępstwo.

Kjabczen Dedrol: Moja poezja

moja poezja jest stygnącym knotem maślanej lampki

jądrem cząstki elementarnej

wibrującą struną gitary

Cering Siakja: Zagadkowa „sprawa Karmapy”

W rzeczy samej pomysł, że ucieczka Karmapy w 2000 roku mogła być „elementem długofalowej operacji chińskich służb”, jest zupełnym absurdem. To właśnie ona, a nie protesty, stanowi najbardziej druzgocącą porażkę chińskiej polityki w Tybecie od 1959 roku.

Oser: O klasztorze Łonto, który przetrwał rewolucję, żeby zginąć od elektrowni

„Bezludne i jałowe tereny położone ponad gardzielą Skaczącego Tygrysa w górnym biegu Driczu – napisali zatrudnieni przez władzę bezwstydni rzeczoznawcy – zostaną pokryte szlamem”. Postanowiłam przeprowadzić własne „badania” i znalazłam mnóstwo filmów, zdjęć oraz artykułów na chińskich stronach internetowych. Dowiedziałam się z nich, że klasztor Łonto jest bezcennym zabytkiem, a jego społeczność – trzystu mnichów i ponad dwa tysiące świeckich – poddano okrutnym represjom za błaganie o ratunek.

Jadong: Tej nocy śniłem o Panczenlamie

Tej nocy śniłem

Że nad świętą górą Nida

Rozbłysło tęczowe światło

Dziangbu: W poszukiwaniu odpowiedzi

Czy po zamknięciu ulicy i zatrzaśnięciu bramy

W środku naprawdę robi się więcej miejsca?

Cering Tobgjal: Przyszłość Tybetu

Kiedy zabraknie Dalajlamy, mała diaspora będzie się liczyć w kraju tylko za sprawą wybitnych, innowacyjnych, wartych uwagi dzieł artystycznych, literackich, muzycznych, filmowych, naukowych i filozoficznych. To bardzo trudne zadanie, ale alternatywą jest zapomnienie. Tybetańczycy muszą uważnie śledzić i studiować zmiany zachodzące w polityce regionalnej i międzynarodowej, strategicznie redefiniować Tybet i jego miejsce, nie przedstawiając się jako ofiara, która błaga o litość i pomoc humanitarną. Muszą umieć pokazać, że wnoszą coś ważnego do społeczeństw, w których żyją, oraz dobrze wiedzą, jak załatwia się sprawy z Chinami.

Kunsang Tenzin: Smutna piosenka

Rodzice powiedzieli mi na pożegnanie:

„Ukończ studia i wracaj

Z dobrymi wiadomościami”.

Gegdziom: Smutna piosenka

W kraju bez Dalajlamy

Jest przywódca, ale nie ma mandatu.

Oser: Garść szczegółów i wspomnień

Majestatyczny sęp

szybuje nisko, jakby nie chciał

niczego przyspieszać ani opóźniać.

Bhuczung D. Sonam: Piosenki z Dełaczenu

Trawa dawno uschła

Budda stoi więc

Na brązowej wyspie.

Dolpopa: Gdyby

Jeśli nie ma nic złego w jedzeniu ryb,

nie ma też żadnego pożytku

z utrzymywania miejsc kultu.

Encyklopedia świątyń Khamu: Klasztor Łonto

Wedle ustnych przekazów chylącą się ku upadkowi świątynię uratował Sakja Triczen Taszi Rinczen, strzelając do niej z łuku. Od tego czasu nazywano ją Lhanjing, „starą” albo „przeszytą strzałą”.

NN: Jeden płomień, jedno życie

Kiedy widzę ogień,

Zaczynam płakać

I krzyczeć.

Dalajlama: Przesłanie do uczestników konferencji organizacji protybetańskich

Sprawa Tybetu nie dotyczy wyłącznie sprawiedliwości i praw człowieka, ale również zachowania naszej odrębnej, unikalnej kultury, która ma potencjał służenia całej ludzkości. Religijne aspekty buddyzmu będą ciekawe tylko dla wiernych, uważam jednak, że buddyjska nauka (o umyśle) oraz buddyjska kultura (współczucia i niestosowania przemocy) mogą przynosić wielki pożytek wszystkim ludziom, także tym niepraktykującym i niewierzącym. Warto tu zauważyć, że buddyzm staje się coraz popularniejszy wśród Chińczyków.

Oser: Lhasa miastem „najszczęśliwszych” ludzi

„Zrobili z Lhasy coś na kształt Bagdadu »kolonizowanego« przez zamieszkujących zachodnią część miasta Chińczyków – powiedział mi tybetański intelektualista i emerytowany aparatczyk. – Wszędzie roi się od żołnierzy. Nawet nocą snajperzy nie schodzą z dachów przy świątyni Dżokhang. Mierzą do manifestantów? Nie, najwyraźniej mają na celowniku całą nację. Tybetańczycy, powiedzmy sobie szczerze, nienawidzą tego rządu i nie dają temu wyrazu tylko z powodu strachu. Władza w żadnym razie nie może już liczyć na ludzi, a jedność naszych i Chińczyków stała się zupełną mrzonką”.